Skąd Się Biorą Nasze Reakcje I Odczuwane Emocje?

Skąd Te Nerwy, Złość i Lęk ?!

Wybuchy złości, gniewu, frustracji, awantury a po nich poczucie winy. Niejednokrotne pytanie w głowie o co mi chodziło, po co to było?

Ważne jest uświadomienie sobie co w Nas działa o czym to jest ? W jakim ruchu działamy i co prowadzi do tych odczuć?

To wszystko to silne emocje, które każdy z nas może doświadczyć w różnych sytuacjach życiowych. Gdy te emocje nas ogarniają, często po ich opadnięciu zastanawiamy się, skąd się wzięły i co je spowodowało. Jest to naturalna reakcja, ponieważ chcemy zrozumieć przyczyny i znaleźć sposoby radzenia sobie z nimi.

Złość i gniew mogą być wywołane różnymi czynnikami, takimi jak frustracja, poczucie niesprawiedliwości, zagrożenie dla naszych wartości czy oczekiwań. Często zdarza się, że awantury i konflikty wynikają z trudności w komunikacji i niezrozumieniu między ludźmi. Niekiedy też poczucie winy może nas ogarnąć po takich sytuacjach, gdy zdajemy sobie sprawę, że nasze zachowanie nie było właściwe lub przyczyniło się do negatywnych skutków.

Po chwili refleksji często zastanawiamy się, co było celem naszego postępowania i czy warto było się zachować w ten sposób. To pytanie pozwala nam spojrzeć na sytuację z perspektywy długoterminowej i ocenić, czy nasze działania przyniosły pożądane rezultaty czy wręcz przeciwnie - pogorszyły sytuację.

Może też pomóc nam zidentyfikować nasze wewnętrzne motywy i potrzeby, które kierowały naszym zachowaniem. Jakie mamy deficyty, potrzeby często te dziecięce, które niezostały zaspokojone - dają znaki teraz w dorosłości.

Ważne jest zrozumienie, że emocje są naturalną częścią naszego życia i że każdy ma prawo do nich. Jednak równie istotne jest nauka radzenia sobie z nimi w sposób konstruktywny. Może to obejmować naukę rozpoznawania swoich emocji, znalezienie zdrowych sposobów wyrażania ich i poszukiwanie rozwiązań problemów, które wywołują negatywne emocje.

Podsumowując, pytanie o przyczyny i skutki naszych emocji jest ważne dla naszego rozwoju osobistego. Pozwala nam lepiej zrozumieć siebie, nasze relacje z innymi i szukać sposobów na budowanie zdrowej równowagi emocjonalnej.

Trochę teorii...

Zgodnie z modelem poznawczym, odczuwane emocje zależą od naszej interpretacji danej sytuacji, a nie samego zdarzenia. Właśnie w tej interpretacji znajdują wyraz nasze myśli automatyczne, które mają wpływ na nasze emocje, zachowania i odczucia fizjologiczne. Te automatyczne myśli współistnieją z bardziej świadomym przepływem myśli. Pojawiają się spontanicznie i nie są wynikiem przemyśleń czy namysłu. Często jesteśmy bardziej świadomi towarzyszących im emocji, ale po odpowiednim treningu możemy nauczyć się rozpoznawania tych myśli.

Myśli te odnoszą się do naszych osobistych problemów i są powiązane z określonymi emocjami, zależnie od ich treści i znaczenia. Często są krótkotrwałe i przemijające. Mogą przybierać formę werbalną lub obrazową. Zazwyczaj przyjmujemy je za prawdziwe, nie zastanawiając się nad ich słusznością. Dopiero gdy nauczymy się rozpoznawać te myśli, oceniać je i rozwijać bardziej adaptacyjne odpowiedzi na nie, możemy wpływać na nasze emocje i dokonać pozytywnej zmiany nastroju.

Ważne jest zrozumienie, że nasze myśli automatyczne są subiektywnymi interpretacjami rzeczywistości i mogą być zniekształcone przez nasze przekonania, doświadczenia czy oczekiwania. Rozpoznanie tych myśli daje nam możliwość poddania ich ocenie i wypracowania bardziej realistycznych perspektyw. To z kolei umożliwia nam reagowanie na wyzwania życiowe w sposób bardziej adaptacyjny i efektywny.

Kształtowanie umiejętności rozpoznawania i oceny naszych automatycznych myśli jest procesem, który wymaga treningu i praktyki. Może to obejmować techniki takie jak monitorowanie swoich myśli, zapisywanie ich, analizowanie ich logicznego podłoża i szukanie alternatywnych perspektyw. Poprzez rozwijanie tych umiejętności, możemy stopniowo wpływać na swoje emocje i zmieniać swoje reakcje na różne sytuacje.

Pamiętajmy, że nasze myśli mają ogromny wpływ na nasze samopoczucie i sposób, w jaki postrzegamy świat. Praca nad naszymi automatycznymi myślami daje nam możliwość lepszego zrozumienia siebie i prowadzi do pozytywnych zmian w naszym nastroju i ogólnym dobrostanie.

Nabywanie tych umiejętności często jest możliwe w trakcie terapii. Aktywna rozmowa z psychologiem i omawianie trudności daje nam wgląd w odczuwane emocje. Ważne jest wyjaśnienie pacjentowi istoty automatycznych myśli, co okazuje się skutecznym narzędziem. Terapeuta może wydobyć przykłady automatycznych myśli związanych z konkretnym problemem, a następnie wspólnie z pacjentem podejmować pracę nad ich oceną. Dzięki świadomości tych myśli pacjent zdaje sobie sprawę z ich występowania. Przez przyglądanie się sobie i swoim mechanizmom, pacjent może wyciągnąć wnioski dotyczące źródła tych myśli. W trakcie regularnych sesji terapeutycznych ma możliwość modyfikowania tych myśli. Skrupulatna analiza, ocena i przeformułowanie automatycznych myśli pozwalają pacjentowi na zmianę interpretacji zdarzeń i jednocześnie wpływają na modyfikację natężenia reakcji na napotykane trudności. W rezultacie możliwa jest redukcja wybuchów złości czy reakcji lękowych.

Oto kilka pomocnych pytań, które mogą pomóc w wydobywaniu i modyfikacji automatycznych myśli:

1. Skupienie się na szczegółowym opisie problematycznej sytuacji, która wywołuje niepożądane emocje i zachowania.

2. Wyobrażenie sobie tej trudnej sytuacji wizualnie i emocjonalnie.

3. Wczucie się w tę sytuację i próba odgrywania konkretnej interakcji z nią związanej.

4. Werbalizacja i podzielenie się tym wyobrażeniem oraz towarzyszącymi mu odczuciami.

5. Uświadomienie sobie występowania automatycznych myśli i dokonanie ich oceny - co przemawia za ich słusznością, a co może je wykluczyć?

6. Nabywanie umiejętności modyfikacji tych automatycznych myśli.

Praca nad tymi pytaniami i technikami pozwala pacjentowi na lepsze zrozumienie i kontrolę nad swoimi automatycznymi myślami, co w efekcie prowadzi do pozytywnej zmiany interpretacji zdarzeń oraz redukcji intensywności emocjonalnych reakcji na trudności.

Wielu ludzi popełnia przewidywalne błędy w myśleniu, dlatego terapeuci uczą pacjentów rozpoznawania dysfunkcyjnych myśli i następnie oceny oraz modyfikacji tych myśli. Proces ten rozpoczyna się od identyfikacji automatycznych myśli wynikających z konkretnej interpretacji, która pojawia się w określonej sytuacji. Terapeuta musi uważnie słuchać, aby upewnić się, że pacjent rzeczywiście relacjonuje swoje prawdziwe myśli. Ważne jest zadawanie odpowiednich pytań, które pomogą wydobyć i rozpoznać destrukcyjne myśli.

Nauka wydobywania i modyfikacji nieprzystosowanych myśli okazuje się niezwykle skuteczna i pozytywnie wpływa na zmianę nastroju pacjentów. Proces ten przyczynia się również do efektywnej terapii w leczeniu różnych zaburzeń. Przez naukę świadomości tych myśli i umiejętność ich modyfikacji, pacjenci mogą zyskać większą kontrolę nad swoim myśleniem i emocjami.

Terapeuta pełni kluczową rolę w tym procesie, pomagając pacjentom identyfikować i zrozumieć swoje niezdrowe wzorce myślowe. Poprzez zadawanie trafnych pytań i aktywne słuchanie, terapeuta wspiera pacjenta w odkrywaniu alternatywnych, bardziej adaptacyjnych sposobów myślenia. Dzięki temu pacjenci mogą stopniowo zmieniać swoje negatywne myśli na bardziej pozytywne i konstruktywne.

Proces rozpoznawania i modyfikacji dysfunkcyjnych myśli jest niezwykle ważny, ponieważ wpływa na nasze emocje, zachowania i ogólne samopoczucie. Uczenie się świadomości i kontroli nad naszymi myślami pozwala nam lepiej radzić sobie z trudnościami i prowadzi do zdrowszego rozumienia siebie do bycia bliżej siebie i świata.

autor: psycholog, psychoterapeuta Klaudia Put